In Herzele zijn de onteigenaars weer op stap. Minister Crevits besliste om de N42-saga opnieuw in gang te zetten.  Tegen 2015 wil ze de omleiding van de weg realiseren. Daarvoor moeten heel wat mensen onteigend worden en sneuvelt een belangrijk natuur- en landbouwgebied. De lokale bewoners, vzw ’t Uilekot en vzw Climaxi verzetten zich tegen de plannen. De plannen passen in het ‘Missing Links’ programma van de Vlaamse regering dat Vlaanderen omtovert tot transitzone in het Europese verkeer.

De eerste verhalen over de omleiding van de N42 dateren uit de jaren tachtig. In 1990 besliste toenmalig minister Sauwens om het

nieuw tracé uit te voeren. Na acties van milieuorganisaties, landbouwers en de lokale bevolking zag die evenwel van zijn plan af.  In 1992 besliste minister Kelchtermans om de omleiding toch uit te voeren. In 1995 werd er een brug gebouwd, ondanks juridische procedures rond de bouwvergunning.

In 2003 kwam er een gestuurd referendum bij de bewoners in een straal van 1 kilometer rond de weg. 55 % van de kiezers stemde voor een nieuw tracé en tegen de aanpassing van het bestaande tracé.  Het referendum kreeg veel kritiek te verduren toen een nota uitlekte van Herman De Croo die maanden op voorhand stelde ‘de nieuwe N42 komt er… alleen moet via een gepaste omschrijving een referendum georganiseerd worden…ten einde de psychologische weerstand van de bevolking te breken.’

Voor- en tegenstanders bleven zich roeren. In 2012 kwam er een nieuw onteigeningsbesluit. Na de onteigeningen moet er nog een bouwvergunning aangevraagd worden.

Buren en milieumensen zijn het met de aanleg nog steeds niet eens: “Het landschap wordt nutteloos verminkt, mensen nutteloos onteigend. Men moet de bestaande weg aanpassen aan de noden. De tijd van nieuwe wegen is voorbij.”

Een vijfentwintigtal buurtbewoners besliste op 15 mei om opnieuw een aantal acties te voeren. Er wordt samen met Climaxi gewerkt aan een brochure. Vanaf september komen er wandelingen en andere initiatieven.

De echte agenda

Van in de jaren tachtig was duidelijk dat de N42 een soort van knoop was die de plannen van beleidsmakers verijdelde. Het gaat daarbij niet om regionaal of lokaal vervoer, maar om het creëren van een nieuwe verbinding tussen het zuiden van Nederland en het Noorden van Frankrijk.  Toenmalig CVP-parlementslid Leonard Quintelier zei in 1998 al: “We mogen niet vergeten dat de N42 een verbinding moet vormen tussen de Gentse Kanaalzone, de A10, de E40, Zottegem, Geraardsbergen en de A8. Het RSV geeft aan een primaire weg van categorie 2 de functie van verzamelen en van verbinden. Een dergelijke weg wordt steeds ingericht op twee maal één of twee maal twee rijstroken met gescheiden verkeersafwikkeling. Dit laatste is belangrijk. De N42 zal op korte termijn de noodzakelijke verbinding tussen de A8 en de A10 moeten vormen.”

Een nieuwe noord-zuidverbinding dus in Oost-Vlaanderen. Een verbinding die onder druk staat bovendien: de verbetering van de R4 (ring rond Gent) en de verbinding met de Westerschelde te Terneuzen zorgen voor de link met Nederland. Op de website van de Westerscheldetunnel steken die dat niet onder stoelen of banken. Hannes Verstraete : “ We kiezen vooral voor de Westerscheldetunnel om de drukte rond Antwerpen te vermijden. We bekijken dat per rit. De planning, ook de routeplanning, staat ten dienste van de klant en de chauffeur. Aangenaam dat de Westerscheldetunnel ons keuze biedt.”

Bovendien keurde de Vlaamse regering in april van dit jaar het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan Antwerpse Haven goed. Daarin wordt alweer een nieuw containerdok gepland, het Saeftinghedok, die dagelijks 33.000 nieuw containers over de wegen moet sturen. Dat het bestaande Deurganckdok niet eens aan de helft van zijn capaciteit draait wordt daarbij gemakshalve vergeten.

Heel wat van deze plannen (Noord-Zuid verbinding Limburg, N8, N42 Aalst-Dendermonde, enz.) passen in het Missing Links programma van de Vlaamse regering. Het Agentschap Wegen en Verkeer ziet het zo: “Ook in de komende jaren blijft de Vlaamse overheid werken aan de missing links en overige ontbrekende schakels in het primaire wegennet. Het gaat om werken die de capaciteit van het wegennet ten goede komen en het gemak van de weggebruiker verhogen.”

Erik Grietens van de Bond Beter Leefmilieu ziet het enigszins anders: “Vlaanderen heeft vandaag al het meest fijnmazige wegennet van Europa. Toch blijven tal van politici beweren dat nieuwe wegen de verkeersproblemen zullen oplossen. Of ze dat zelf ook geloven is een andere vraag. Ervaring leert dat nieuwe wegen extra autoverkeer aantrekken. Na korte tijd zijn ook de nieuwe wegen en extra rijstroken verzadigd, met nog meer uitlaatgassen en luchtvervuiling tot gevolg.

Filip De Bodt