ETS: Kandidaat Greenwash Award
Reden voor nominatie: Het wordt tijd dat we het beeld van het EU emissiehandelssysteem bijstellen - het is een subsidie voor de ergste vervuilers en wordt door de EU gebruikt om echt effectief klimaatbeleid te vermijden. De EU is zelfs zo onverantwoord dat ze dit systeem willen uitbreiden naar andere regio's.
Het EU emissiehandelssysteem is het belangrijkste instrument voor de EU om klimaatverandering tegen te gaan. Het werd geintroduceerd in 2005, en is inmiddels het grootste CO2-handelssysteem ter wereld. Het staat deelnemers aan het systeem toe om vervuilingsrechten te kopen en verkopen om te voldoen aan hun verplichting om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, of simpelweg om winst te maken.
Maar dit systeem leidt niet tot een broeikasgasreductie. Het spoort de industrie niet aan om structurele veranderingen in te voeren die nodig zijn om emissies bij de bron aan te pakken. In plaats daarvan helpt het een economisch systeem in stand te houden dat afhankelijk is van een zeer vervuilende grondstofindustrie - en fuctioneerde als een subsidie voor de ergste vervuilers, waardoor die enorme winsten konden boeken. Bovendien kunnen vervuilers zich op een misleidende manier presenteren als 'groen' of 'CO2-neutraal' zonder echt iets te doen aan hun vervuiling.
Neem het voorbeeld van staalreus ArcelorMittal. Zij hebben EU lidstaten en de Commissie gelobbied om veel meer vervuilingsrechten te krijgen dan ze nodig hadden, en nog gratis ook. Als gevolg van de economische crisis hadden ze zelfs aan nog minder rechten genoeg. ArcelorMittal is nu al een paar jaar op rij het bedrijf met het grootste overschot aan CO2-rechten (123,213,532 in 2011), met een geschatte waarde van 1 miljard 580 miljoen euro. Zij kunnen deze verkopen en zo gratis geld verdienen (zij hebben toegegeven dat ze €250 miljoen per jaar verdienen hieraan), of ze houden ze en verkopen ze later als ze meer waard zijn, of ze kunnen ze bewaren voor volgende fase van het emissiehandelssysteem. Dan hoeven ze opnieuw niets te doen om een CO2-plafond te halen. Als je daar nog de 'extra' rechten aan toevoegt die bedrijven van buiten de EU kunnen kopen, dan is er uiteindelijk helemaal geen sprake van een plafond.
Dit is geen geisoleerd geval. Door de hele Europese Unie ontkomen bedrijven er zo makkelijk aan om hun hoge vervuilingsniveau's aan te pakken.
Er zijn nog verscheidene andere structurele zwakke plekken in het emissiehandelssysteem. Het prijsniveau van de CO2-rechten zijn instabiel en over het algemeen dalend; het verhoogt sociale en milieuconflicten in landen van het Zuiden waar de 'offset' projecten zijn; het is fraudegevoelig en het verbruikt publiek geld om een markt te ontwikkelen die privébelangen dient.
Dit is waarom meer dan 140 organisaties nu oproepen om het systeem op te doeken, en zo ruimte te maken voor echt effectief klimaatbeleid.
Ondanks dit falen zegt de Europese Commissie nog steeds dat emissiehandel 'de beste' optie die we hebben, en is vastbesloten om het systeem als belangrijkste instrument tegen klimaatverandering in stand te houden een citaat van Klimaat Commissaris Hedegaard.
En dit niet alleen. Met hulp van de Wereldbank probeert de EU het systeem aktief te verkopen aan andere landen, waardoor het falen zich zal herhalen. CO2-markten op basis van het Europese model worden nu ontwikkeld in bijvoorbeeld China, Brazilië, Zuid Afrika, Australië en Californië (VS).
En om het nog erger te maken is de Europese Commissie hard bezig om de logica van het vermarkten van de natuur door te voeren op andere gebieden zoals bossen, biodiversiteit en water. Hierbij blijven ze volhouden dat het EU emissiehandelssysteem een groot succes is, en dat de problemen slechts kinderziekten zijn die verholpen kunnen worden. Het is tijd om dit systeem te ontmaskeren: het is een greenwash voor vervuilers om hun 'business as usual' te verdedigen!
CEO, FERN en Carbonwatch