Rio+20: moeizame start!

Rio + 20 is de opvolger van de Rioconferentie rond Duurzame Ontwikkeling (DO) van 20 jaar geleden. Vanuit deze conferentie werd het Kyotoakkoord voorbereid en de conventie rond bossen biodiversiteit. Twintig jaar later wil worden nieuwe issues op de agenda gezet om DO verder te kunnen concretiseren . Niet alle landen waren enthousiast om RIO+20 te organiseren, eerder om een Rio+25 te organiseren en op die manier nog wat extra tijd te hebben voor de lopende onderhandelingen. Een Interview met Leida Rijnhout, directrice van ANPED (een internationale alliantie van NGOs voor duurzame ontwikkeling): http://www.anped.org/

Climaxi: Hoe ver staat het nu met de conferentie. Wat staat er op de agenda en wie mogen we daar verwachten?

LR: Momenteel hebben 115 heads of states toegezegd te zullen deelnemen. De top gaat door van 20 tem 23 juni, daarvoor is er nog een preparatory meeting en dialoogdagen, dus in totaal zitten de onderhandelaars daar ongeveer 10 à 12 dagen. Wat staat er op de agenda: Er zijn twee hoofdthema’s:  Groene economie in de context van DO en armoedebestrijding én het opzetten van een internationaal raamwerk voor DO (Governance) . Bij het laatste moet je denken aan hernieuwde VN structuren, maar een initiatief zoals internationale én nationale ombudspersonen die bij politieke besluiten een analyse moeten maken van de gevolgen voor de toekomstige generaties.

Climaxi: En? Zit er een beetje schot in de zaak?

LR: Het gaat zeer stroef. Het bureau van de conferentie heeft helaas weinig visionair leiderschap.  Er werd, vanuit een internet consultatie met duizenden inputs, een zero draft voor de tekst geschreven. Deze samenvatting telt 20 pagina’s, maar met alle input tijdens de onderhandelingen zitten we aan 300 pagina’s. Dat is verschrikkelijk veel om te behandelen. Bovendien is mijn conclusie: dat de zero draft eigenlijk zero ambities had. Eigenlijk stond daar niets in, het was vooral een document over wat de green economy niet is. Dat was jammer, want normaal zou je de onderhandelingen moeten beginnen met hoge ambities, die dan onderhandeld worden. Nu blijkt het heel moeilijk te zijn er meer in te krijgen dan wat geschreven staat.

Climaxi: Wie ligt er dwars?

LR: Er is duidelijk géén consensus: Vanuit Aziatische landen (sterk marktgericht) wordt de green economy beschouwd als iets dat belemmerend werkt voor de markt. Toch zijn ze wel gematigd positief. Vanuit LatijnsAmerika komen de stemmen die zeggen dat de natuur niet te koop is en dat men ontwikkeling en welzijn centraal wil zien staan in plaats van te praten over (vrije markt) economie. Het proces gaat zéér langzaam. Er worden geen toegevingen gedaan, noch vanuit de Noordelijke landen, noch vanuit de G77 en China (OPEC landen, Brazilië, Haïti, Bolivia, Ecuador,…). Deze landen hebben ook eigenlijk bijna niets gemeen. De idee van de gelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheid staat ook op de helling. Europa is verdeeld en daarom zeer zwak in zijn posities. België wil tamelijk ver gaan, maar vele Europese landen staan eerder op de rem. De EU, neemt bij monde van Denemarken (EU voorzitter), het woord voor de hele regio. Misschien was het toch beter geweest om nog 5 jaar te wachten want de financiële crisis speelt nog sterk mee wat maakt dat landen nogal achterdochtig en conservatief zijn tegenover veranderingen.

Climaxi: Wat staat er nu precies allemaal in die voorbereidende documenten?

LR: Zaken over de vergroening van de economie: groene jobs, groene business,… Mocht alles wat er in de draft staat ook gebeuren, dan hebben we wel een stap gezet. Europa wil wel wat doelstellingen stellen (meer groene jobs, betere energie efficiëntie,…) in een soort van “Roadmap for green economy”. Amerika wil absoluut géén roadmap. De VS wil enkel een aantal vrijwillige punten. Er is de idee dat er Sustainable Development Goals zouden moeten worden ontwikkeld. Deze zouden dan de Millenium Development Goals kunnen vervangen. Die

1/2

millenniumdoelstellingen, waarmee men de armoede in de wereld ging bekampen, zijn niet eens voor de helft bereikt. Op zich is het dus een goed gegeven om daar iets rond te doen, maar welke strategie/visie zit er achter? Daar wordt nu hard voor gelobbyed, om zeker niet, net als bij de MDGs, het neoliberale economisch beleid als leidraad te nemen? Maar eerder te zorgen dat de DO-ideeën hier ingang vinden. Er wordt door progressieve krachten nu momenteel hard gelobbyd om de mensenrechtenbenadering terug te krijgen (recht op water, energie enz…), sommige landen willen dat op de helling zetten. En verder wil de VS overal het concept “equity” vervangen door “inclusiviteit”.

Climaxi: Heeft het dan allemaal geen zin?

Momenteel is dit het enige forum waarop de discussie over fundamentele aspecten van de economie gevoerd wordt, dus sowieso is dat al iets. Hoe slechter het gaat aan de onderhandelingstafel, hoe beter het gaat met het middenveld anderzijds (en hoe sterker ze samenwerken rond bepaalde radicale eisen). De groep mensen en organisaties die een echte systeemsverandering willen wordt groter. Daardoor wordt het na Rio wel een pak interessanter!

Famke Vekeman/Filip De Bodt