FSC: Veracel verdient label terecht.

Begin 2011 haalde FSC (het label voor ecologisch én sociaal geproduceerd hout) het nieuws na een reportage in De Morgen en Mo-magazine naar aanleiding van de lancering van de film ‘Duurzaam op Papier’ . In die film trekken twee journalisten naar het Braziliaanse FSC-papierbedrijf Veracel. Ze interviewen er NGO’s, exambtenaren, lokale bevolking én een procureur. Allen stelden ze hetzelfde: Veracel lapt mens en milieu aan zijn voeten! FSC besliste nu dat er geen reden is om het certificaat van Veracel in te trekken. Wél komt er een nieuwe controle-instantie in Brazilië: Imaflora, de vroegere werkplaats van FSC-CEO Andre De Freitas.

In de film wordt getoond hoe pesticiden gebruikt worden en mensen van hun grond verdreven. Veracel baat Eucalyptusplantages uit in de regio Bahia.

Eucalyptusbossen zijn groene woestijnen met nauwelijks onderbegroeiing en de boom zelf slorpt enorm veel water uit de bodem. De film lokte een hevige

controverse uit: vertegenwoordigers van Veracel kwamen naar de première (georganiseerd door Climaxi, vzw ’t Uilekot en Friends of The Earth). Er kwam veel volk naar de voorstellingen en debatten. De milieubeweging was verdeeld over de aanpak.

Een aantal grote milieuorganisaties vonden dat men dit soort van zaken intern diende te bespreken. Gezien er na één jaar nog altijd geen nieuws was vroegen de drie initiatiefnemers van de campagne aan de Algemene Vergadering van FSC om dringend orde op zaken te zetten. Dit gebeurde tijdens de algemene vergadering van april ll. FSC-CEO André De Freitas. De Braziliaan De Freitas kent eucalyptus goed: hij was van 14 tot

18/11/2011 nog te gast op een door Veracel gesponsorde conferentie over Eucalyptus. De man werkte vroeger ook de programma’s uit voor Rabobank in Brazilië.

Tijdens zijn laatste internationale vergadering schaafde FSC aan een aantal nieuwe principes. Zo specificeerde men ‘FSC-controlled wood’: Elke erkende FSC-handelaar mag ook tot 30 % niet gecontroleerd hout verkopen. Het mag niet afkomstig zijn uit bossen met een hoge beschermingswaarde en het bedrijf mag dat alles zelf controleren.

Ook rond het omgaan met plantages werden regels concreter: men moet schade herstellen, de invloed op het milieu beperken enz… Mooie woorden die echter langs alle zijden kunnen geïnterpreteerd worden, wat op het terrein dan ook gebeurt! Zo gaat het met de meeste FSC-principes: men moet alle wetten respecteren, de conventie voor inheemse volkeren van de VN onderschrijven, de arbeidsrechten respecteren enz… In de praktijk kan het wel eens mislopen, zo toont de film ‘Sustainable On Paper’.

Veracel.

Rond de zaak Veracel klaarde FSC nu zijn standpunt uit:” In antwoord op de klacht heeft FSC aan ASI gevraagd een onderzoek te openen, met stakeholderconsultaties en terreinaudits tot gevolg, waarbij het in april 2011 kwam tot een ‘compliance audit’, waarbij een uitgebreid en divers onderzoeksteam de verschillende elementen van de klachten onderzocht heeft. De eerste audit in december 2010 had toen al aanleiding gegeven tot de schorsing van de betrokken FSC certificeerder SGS Brazilië. Het onderzoek gaf aan dat van de 22 elementen in de oorspronkelijke klacht, er 18 niet als terecht bestempeld werden. Van de 4 andere klachten hadden twee betrekking op de incorrecte auditwijze van SGS Brazilië, terwijl 2 andere effectief op een tekortkoming van de certificaathouder Veracel wezen (zijnde: gebrekkige stakeholderdialoog in het bijzonder naar

vertegenwoordigers van de landloze boeren en niet-correcte uitbetaling van de ‘pendelvergoeding’ aan Veracel werknemers). Het ASI onderzoek besloot dus dat het Veracel certificaat niet onterecht is. De certificaathouders moet uiteraard wel gepaste acties ondernemen om zich te verbeteren in deze geïdentificeerde tekortkomingen. “

Eigenaardig toch dat een organisatie waarvan in de principes staat dat men elk wet moet respecteren, een overtreding van twee criteria niet voldoende vindt om een organisatie het certificaat af te nemen. Bovendien lopen tegen Veracel nog méér dan honderd andere klachten die moeten behandeld worden voor de rechtbank.

In de rand van het verslag van de Algemene Vergadering van FSC-België vernemen we nog dat “SGS Brazilië heeft haar openstaande tekortkomingen kunnen wegwerken op één na, die nog in behandeling is en tegen eind mei finaal beoordeeld moet worden. SGS Brazilië heeft recent aangegeven te stoppen met FSC boscertificering aan te bieden in Brazilië. De bestaande klanten zijn ondertussen overgaan naar andere certificeerders, en ook Veracel heeft met Smartwood / Imaflora een andere certificeerder gezocht, waarbij de pre-audit voorzien is voor eind mei – begin juni 2012.”

FSC-CEO André Giacini De Freitos was zelf tot 2008 actief bij Imaflora, eerst als auditeur en later als Executive Director.

Filip De Bodt

Climaxi organiseert samen met heel wat anderen de conferentie ‘The Big Greenwash Circus’ op 23 juni in The Hub te Brussel. Tijdens een van de werkgroepen wordt FSC verder uitgediept. De Braziliaanse boerenvakbond MST stuurt in elk geval een vertegenwoordiger.