Kanker bij jonge mensen aan opmars: chemische verontreiniging, een blinde vlek? 

Wanneer het over het voorkomen van kanker gaat, valt op dat vooral persoonlijke levensstijlfactoren worden aangehaald als risicofactor: alcohol, tabak, ongezond dieet en sedentaire levensstijl. Over omgevingsfactoren wordt amper gesproken. 

Er is wetenschappelijk onderzoek voorhanden dat een verband aantoont tussen bepaalde kankers en chemische verontreiniging, denk aan polluenten als  PFAS, pesticiden, metalen,...

De PFAS factsheet van het steunpunt Milieu en Gezondheid (2021) stelt: “Wetenschappelijke studies bij proefdieren en bij mensen hebben perfluorverbindingen in verband gebracht met onder andere het verhogen van het kankerrisico.”¹

Een PFAS factsheet uit 2009 vermeld volgende onderzoeken: 
“In een studie van 2083 arbeiders (Alexander et al., 2003) werkzaam in een bedrijf dat PFOS-gebaseerde fluorochemicaliën produceert werd een verhoogd aantal doden door lever- en blaaskanker vastgesteld. Een andere studie van arbeiders blootgesteld aan PFOA (Gilliland & Mandel, 1993) toonde een verhoogd risico aan op dood door prostaatkanker. Geneeskundig onderzoek van 5000 DuPont-wernemers stelde een verhoogd voorkomen vast van andere kankers zoals non-Hodgkins lymfoma, leukemie en multiple myeloma (ENDS, 2004).²

Recent Amerikaans onderzoek vult deze lijst verder aan met borst-, eierstok-, huid- en baarmoederkanker.³ 

Stoffen die je niet kan vermijden door je levensstijl, maar die omwille van een gevolgd beleid in ons leefmilieu en in onze voedselketen zijn terechtgekomen, zelfs in een mate die gezondheidskundige grenswaarden overschrijdt. 
HBM studies tonen aan dat deze “polluenten” in de gehele bevolking voorkomen, ook bij kinderen en jongeren.  Daarnaast is er ook burgeronderzoek dat chemische verontreiniging aantoont, zoals pesticiden in het haar van alle kinderen.⁴

Een voorbeeld: 
In enkele muisklikken is zichtbaar dat longkanker bij vrouwen in de periode 2004-2016 een hogere incidentie kent in Antwerpen, Luik, Charleroi (rode cirkels) en rond Gent en Brussel (gele cirkels). Een muisklik verder staat dat cadmium een voorname veroorzaker is van longkanker. Tabaksrook en non-ferro-industrie zijn bronnen van blootstelling aan cadmium. 

PFAS kanker kaart

Bron: Belgian Cancer Registry — Cijfers over kanker (kankerregister.org)

https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/milieugezondheidskundige-aandachtsgebieden/cadmium

Waarom wordt geografische en beroepsmatige verspreiding van bepaalde kankers niet gedeeld met burgers? Waarom worden verbanden met omgevingsfactoren, zoals chemische verontreiniging, amper onderzocht of gedeeld met burgers en wordt er steeds de nadruk gelegd op de individuele risicofactoren? Zelfs het aandeel asbestkanker wordt niet belicht in de communicatie over het voorkomen van kanker. 

“Het vooruitzicht van de huidige veertiger": "Tegen 2030 zou het aantal kankerdiagnoses bij mensen onder de vijftig nog met 31 procent kunnen stijgen. "Met name veertigers zouden de komende tien jaar een groter deel van de kankerpopulatie vormen.” “⁵

Houdt deze populatie er een ongezonde levensstijl op na? Of spelen er andere factoren mee bij deze “te verwachten” stijging van kankerincidentie? 

Bronnen:

(1)https://omgeving.vlaanderen.be/sites/default/files/2021-12/factsheet_perfluors_updatejuni2021.pdf

(2)VITO – februari 2009, Fact Sheet: perfluoro-octaansulfonaat 

(PFOS), perfluoro-octaanzuur (PFOA)

(3)‘Duidelijk verband’ tussen blootstelling aan PFAS en verschillende kankers - MO*

(4)https://www.test-aankoop.be/gezond/voeding/voedselveiligheid-en-additieven/pers/2021/biomonitoring

 

https://www.kanker.be/alles-over-kanker/vraag-je-je-af-een-bepaalde-stof-kanker-veroorzaakt/pesticiden

https://www.kanker.be/alles-over-kanker/vraag-je-je-af-een-bepaalde-stof-kanker-veroorzaakt/luchtverontreiniging

 

Reactie op artikel: (5)https://www.demorgen.be/nieuws/kanker-is-ook-bij-mensen-jonger-dan-50-aan-een-opmars-bezig-wat-is-er-aan-de-hand~ba3e6c5e/

 

Bijdrage van Hedwig Rooman - Grondrecht