Alerte Climaxi-lezers konden de voorbije maanden al enkele keren vaststellen dat we iets brachten over Cimate Trace. Deze groep wetenschappers, wetenschapsinstellingen, NGO’s,… heeft belangwekkende nieuwe methodes gevonden voor het meten van CO2. Ons artikel ging eveneens niet onopgemerkt voorbij aan een alerte Groenfractie in het Vlaams Parlement. Deze pikte bij monde van Chris Steenwegen de tekst op als basis voor een aantal vragen in het parlement. Intussen reageerde ook minister Demir officieel op deze vragen rond Climate Trace. Hieruit bleek onder meer dat zij en haar kabinet niet op de hoogte waren van deze nieuwe wtenschappelijke ontwikkeling - die intussen internationale deining veroorzaakte.

Het Nederlandse Shell werd op 23 december 2022 - na een juridische strijd van maar liefst 15 jaar – veroordeeld tot een schadevergoeding van 15 miljoen euro omwille van grootschalige olie-vervuiling in de Nigerdelta. Hoewel Shell reeds veroordeeld werd in 2021, volgde eind 2022 pas de bepaling van de schadevergoeding. Met deze uitspraak valt het doek over deze rechtszaak. Hoewel de milieu- en gezondheidsproblemen in de regio verre van verholpen zijn, schept deze zaak mogelijks een precedent om (grote) vervuilers verder verantwoordelijk te kunnen stellen.

In de zomer van 2022 belichtte Climaxi het vrij onbekende maar al lang bestaand oud zeer van het Energy Charter Treaty (ECT). Dit verdrag vormt een bedreiging voor de Europese plannen over klimaat en de energietransitie zoals de Green Deal en Fit for 55 ambities. Ondanks een poging tot ‘modernisering’ van het verdrag, publiceerde het Europees parlement op 23 november 2022 een resolutie die oproept tot een gecoördineerde exit uit het ECT.

De klimaattop COP 27 zit erop. De bijeenkomst begon niet onder een goed gesternte: sinds enige tijd vermindert de internationale samenwerking en het multilateralisme gestadig ten aanzien van de geopolitieke strijd tussen een aantal machtige landen. De strijd voor de eigen (economische) belangen primeert op het mondiaal, algemeen menselijk belang. Dit jaar kwam alles nog in een snellere vaart terecht door de oorlog in Oekraïne en de kwestie Taiwan. Op het einde kregen de sceptici gelijk. COP 27 baarde een muis. Voor de zoveelste keer wordt naar de toekomst gewezen om resultaten te behalen. De vraag wordt stilaan waarom het dan zou lukken als het tot nu toe nog niet lukte. Dit zal alvast de groene activisten wereldwijd niet tot matiging nopen. En wat het nieuwe jaar ons aan klimaatrampen zal bieden valt met een bang hart af te wachten.

COP 27 is afgetrapt. De 50 000 afgevaardigden van regeringen, Ngo’s, wetenschappers...zijn aan het speechen, debatteren, presenteren en lobbyen geslagen. Na een ziedende openingsspeech van VN-secretaris-generaal Guterres waren er speeches van diverse regeringsleiders en afgevaardigden, waaronder ook premier De Croo. Het is afwachten hoe het politieke draagvlak evolueert, maar het wordt wel heel duidelijk dat het idee dat de 1,5° niet langer haalbaar is voor een keerpunt zorgt. Als dit officieel wordt toegegeven, wat is de volgende boodschap dan? Een nieuwe target van bijvoorbeeld 1,8°? Zal dat niet voor schouderophalen zorgen? Of draagvlak verminderen? Of de eisen voor klimaatcompensaties versterken?

Climaxi werkte mee aan de documentaire 'Het PFAS-schandaal' van Zembla. De documentaire legt de link tussen Chemours, het PFAS producerend bedrijf in Nederland en de afvalverbrander Indaver in Stabroek (België). Deze zomer stapte Climaxi naar Raad voor Vergunningsbetwistingen voor een schorsing van de normen. Het PFAS-bad in de Schelde zit vol, zelfs een lage dosis PFAS is te veel.

Climaxi, advocaten van ClientEarth en 12 andere NGO's hebben de Vlaamse overheid voor de rechter gedaagd om het kunststoffenproject van petrochemiereus Ineos in de haven van Antwerpen tegen te houden. 

Voormalig President Trump kon drie rechters benoemen in het Hooggerechtshof van de VS, een orgaan dat een veel grotere impact heeft in het spel van de scheiding der machten dan bijvoorbeeld het grondwettelijk hof in ons land. Door deze benoemingen is de zeldzame situatie ontstaan dat er een grote meerderheid is van conservatieve rechters  De gevolgen daarvan werden recent nog duidelijk toen het Hooggerechtshof Roe vs Wade verwierp. Het arrest dat het recht op abortus beschermde in de volledige Verenigde Staten. Hierdoor kunnen individuele staten (waarvan in vele staten conservatieve Republikeinen de scepter zwaaien) zelf bepalen of ze abortus toelaten of niet. Het zorgde voor wereldwijde verbijstering. Intussen lijkt het niet alsof het hier bij zal blijven, want intussen sprak het hooggerechtshof zich ook uit tegen bepaalde bevoegdheden van het EPA (Environmental Protection Agency). Hierdoor wordt de strijd tegen klimaatverandering in de VS (en dus ook de hele wereld gezien de VS de op één na grootste uitstoter van klimaatgassen ter wereld is) een heel stuk bemoeilijkt.

Vorige week werd duidelijk dat 3M voor een deel van de kosten van de vervuiling zal opdraaien. 3M komt met 571 miljoen euro over de brug voor de sanering van de met PFAS vervuilde site van Oosterweel, de tuinen in Zwijndrecht, onderzoek naar bloed van omwonenden en compensatie voor boeren uit de buurt. De PFAS-coalitie, die bestaat uit Grondrecht, Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Thomas Goorden vrezen voor een roekeloze heropstart van de Oosterweelwerken. De normen voor de werken liggen nog steeds niet vast, daarom dienden ze een milieustakingsvordering in. De uitspraak komt eind dit jaar. Climaxi stelt zich vragen bij het gehele project.

De oorlog is het slechts mogelijke scenario voor het klimaat, waarschuwen Ineos Will Fall, Climaxi, Youth for Climate, Grootouders voor het klimaat en andere klimaatorganisaties. Daarom roepen ze op voor diplomatieke oplossingen van Europa en om niet te kiezen voor een boycot van enkel Russisch gas.